در یک سال گذشته چه بر سر میراث فرهنگی خوزستان آمد؟
25 اسپند 1387
قطعا هیچ گاه دستگاه متولی حفظ میراث فرهنگی به اندازه سالهای 1386 و 1387مورد نقد قرار نگرفت. این نقد در حالی اتفاق افتاد که دوستداران میراث فرهنگی با تلاشی خستگی ناپذیر اقدام به پیگیری اخبار مربوط به آثار و محوطه های باستانی نمودند.در طی دوسال گذشته ضربه های جبران ناپذیری بر پیکره میراث فرهنگی خوزستان به وقوع پیوست که عمده آنها مورد توجه و پیگیری دوستداران میراث فرهنگی قرار گرفت. به مناسبت پایان یک سال خورشیدی دیگر گزارشی از بعضی تخریب ها را آماده نموده ام تا به استحضار علاقمندان به میراث فرهنگی برسد.
آگاهی شگفت آور رئیس سازمان میراث فرهنگی خوزستان از هرمزاردشیر
صادق محمدی رئیس سازمان میراث فرهنگی خوزستان در گفتگویی با روزنامه نور خوزستان، کاوش و ثبت شهر باستانی هرمزاردشیر را به باستانشناس خوزستانی، پدر باستانشناسی نوین ایران، دکتر عزت الله نگاهبان نسبت داد. با توجه به اینکه دکتر نگاهبان در سال 1300 خورشیدی به دنیا آمده است، و همانگونه که صادق محمدی نیز در گفتگو خود اشاره داشته، شهر هرمزاردشیر در سال 1310 خورشیدی ثبت شده است، آیا دکتر نگاهبان در ده سالگی کار باستانشناسی و ثبت آثار ملی را آغاز کرده است؟! از آنجا که سازمان میراث فرهنگی کل کشور و سازمان میراث فرهنگی خوزستان هیچ کدام تا کنون به درخواستهای پی در پی انجمن تاریانا برای انتشار اسناد ثبتی شهر هرمزاردشیر پاسخی نداده اند، اینگونه به چشم میآید که خود آنها نیز این اسناد را نخوانده یا اصلاً در دسترس ندارند!باید از مسئولین این سازمانها پرسید که چگونه و بر پایه چه اسنادی شهر هرمزاردشیر را هر جایی به جز خط یک مترو اهواز میدانند.
میراث فرهنگی شوشتر به شوش منتقل می شود؟!
در پی تعطیلی موزه تاریخی شوشتر که در خانه مستوفی قرار داشت 2 ماهی است که اداره میراث فرهنگی از این خانه به مکان دیگری منتقل گشته و موزه نیز به حالت تعطیل در آمده است که این موضوع باعث اعتراض انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا قرار گرفت.پس از واگذاری خانه مستوفی به بخش خصوصی از سوی صندوق حفظ و احیا سازمان میراث فرهنگی کشور اداره میراث شوشتر که در این خانه استقرار داشت به خانه یی دیگر منتقل شد که این انتقال باعث شد موزه نیز به حالت تعطیلی در آید. چندی پیش از سوی سازمان میراث فرهنگی خوزستان به مدیر میراث فرهنگی شوشتر اعلام شد که موزه تاریخی را به خانه مرعشی منتقل نمایید که این انتقال با مخالفت ارسطو زاده رییس اداره میراث فرهنگی شوشتر مواجه شد لذا ایشان به دلیل فشارهای وارده از سوی سازمان میراث فرهنگی برای تخلیه خانه مستوفی و واگذاری آن به بخش خصوصی مسئولیت نگهداری آثار را از خود سلب نموده است.مخالفت مدیر میراث فرهنگی شوشتر با حفاظت از آثار تاریخی موزه شوشتر باعث شده که سازمان میراث فرهنگی خوزستان این آثار را به موزه یی امن یعنی موزه شوش منتقل نماید تا هیچ گونه صدمه یی به آثار وارد نگردد.
به چند "تل" باستانی در رامهرمز آسیب وارد شده است
انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان از سازمانهای دولتی خواست برای اجرای پروژه های عمرانی خود از سازمان میراث فرهنگی استعلام به عمل آورده تا این سازمان بنا بر وظیفه قانونی خود به نجات بخشی محوطه های تاریخی در مسیر پروژه های عمرانی بپردازد.سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان با اعلام این مطلب گفت: برای پیشگیری از هرگونه مشکل قانونی و برای جلوگیری از تخریب محوطه های باستانی ناشناخته لازم است که سازمانهای دولتی برای اجرای پروژه های خود استعلام قانونی را به عمل آورند.با اشاره به تخریب چند محوطه باستانی در مسیر اجرای کانال آب در پایین دست سد زیره زرد رامهرمز بیان کرد: شرکت آب و خاک فارس پیمانکار اجرای کانال پایین دست سد زیره زرد که در غرب رامهرمز – غرب رود خانه الا تا تل غدیر- واقع است در 4 جبهه شروع به حفر کانال نموده است که نه تنها از سازمان میراث فرهنگی استعلام لازم به عمل نیامده است بلکه سازمان میراث فرهنگی خوزستان هیچ گونه پیگیری برای جلوگیری از این تخریب به عمل نیاورده است. الیزابت کارتر و هنری رایت در سال 1968 ضمن بازدید از رامهرمز محوطه های مورد نظری که عبور کانال پایین دست سد زیره زرد آنها را تخریب می کند به باستانی بودن 40 محوطه تاکید کرده اند.در پی عبور کانال آب در غرب رامهرمز تاکنون به تل ایشان قزو، تل غدیر، تپه سید عزیز و... که آثاری از دوره های مختلف تاریخی تا دوره اسلامی را می توان در آن مشاهده کرد آسیب های وارد شده و در صورتی که استعلام های لازم از سوی شرکت آب و خاک کشور دریافت نگردد در آینده به تپه های تل عباس ، محوطه دوپیرون ، تل بایمون و... آسیب های دیگری وارد خواهد شد. سخنگوی انجمن دوستدارانمیراث فرهنگی تاریانا خوزستان در پایان با اشاره به گستردگی محوطه های تاریخی رامهرمز که هفتکل و رامشیر را نیز زیر نظر خود دارد به خاطر نبود باستان شناس رسمی در اداره میراث فرهنگی این شهرستان انتقاد کرد.
تخریب یک تپه باستانی در رامهرمز
اما به منظور ایجاد کانال های دسترسی به سد زیره زرد رامهرمز و تعیین اراضی آن که در یک محوطه باستانی قرار دارد به یک تپه باستانی آسیب وارد شد. در پشت کارخانه آسفالت رامهرمز بلدوزرها اقدام به تسطیح اراضی مورد نظر کرده اند تا با فنس کشی بخشی دیگر از کانال های دسترسی به سد زیره زرد را احداث نمایند. بخش های متعددی از تپه تخریب گشته و در صورت جلوگیری نکردن پروژه تمام این تپه ساسانی که پیش تر باستان شناسانی همچون دکتر علیزاده به بررسی آن پرداخته بودند نیز تخریب خواهد شد. متاسفانه تخریب تپه ها و محوطه های باستانی در رامهرمز بی داد می کند و اقدام های گاهی یشگیرانه سازمان میراث فرهنگی را به جایی نمی برد.
آنچه از غارت فرانسویها در شوش باقیمانده، امروز تخریب میشود
در کنار حوادث بیشماری که هر روز محوطههای باستانی کشور را تهدید میکند، اتفاقاتی که بر سر محوطه باستانی شوش آمده بیمانند است. حفاری غیرمجاز، ساخت و سازهای غیرقانونی، تعرض به عرصه و حریم محوطه و غارت آثار باستانی از جمله اتفاقاتی است که طی صد سال گذشته محوطه باستانی شوش را تحت و شعاع خود قرار داده و بخشی از آن هنوز هم ادامه دارد. شهر شوش با 6/5 کیلومتر مربع مساحت در 24 کیلومتری جنوب غربی دزفول و 115 کیلومتری شمال غربی اهواز قرار دارد. بر اساس جدیدترین مطالعات باستان شناسی محوطه باستانی شوش با وسعتی بالغ بر 1200 هکتار بیش از 5 هزار سال یکی از مهمترین مراکز حکومتی و تجاری ایرانیان بوده است. این شهر باستانی هزاران سال پایتخت و از مهمترین شهرهای ایلامیان بوده و در دوره هخامنشیان به اوج شکوه و قدرت میرسد. امروز زمانی که به کاخ آپادانا شوش میروید تنها شاهد بخش از دیوارهای این کاخ عظیم هستید که هرچند کوتاه هستند اما در تصور میتوان شکوه و عظمت آن را دید. در گوشهای از این کاخ هنوز کف اصلی هخامنشی آن دیده میشود اما این کف هنوز پاخور گردشگران بوده و در حال تخریب است.از جمله آثاری که در کاخ آپادانا نگاه هر گردشگری را به سوی خود جلب میکند، آثار سنگی کاخ است. این آثار که چندان بی شباهت به حجاری های صورت گرفته در تخت جمشید نیست در گوشهای از محوطه به حال خود رها شدند.در بخشی از محوطه پس از دپو شدن این سنگهای ارزشمند حجاری شده، با استفاده از سیم خارداری که عبور از آن چندان کار دشواری نیست فضای پیرامون این سنگها از مسیر گردشگری جدا شده است.
عملیات اجرایی احداث هتل لاله شوش آغاز میشود؟!
رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان بدون توجه به دیدگاه افکار عمومی و دوستداران میراث فرهنگی از مراسم شروع عملیات اجرایی احداث هتل لاله شوش طی هفته آینده خبر داد. صادق محمدی، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، اعلام کرد: با توجه به اینکه در خصوص افزایش محدوده تاریخی شهرستان شوش بحث بوجود آمده بود کار احداث هتل لاله این شهرستان متوقف شده بود که در حال حاضر با توجه به اینکه مشخص شده است محدوده تاریخی این شهرستان افزایش نخواهد یافت و از طرفی هتل به عنوان یک زیر ساخت گردشگری مورد نیاز منطقه شوش است و بیش از این نمیتوانیم کار احداث هتل را به تعویق بیندازیم احداث هتل مذکور آغاز خواهد شد. وی یکی دیگر از دلایل احداث هتل در شهرستان شوش را مسافرت هر ساله تعداد زیاد گردشگران به استان عنوان کرد و اظهار داشت: هر ساله تعداد زیادی گردشگر به استان خوزستان سفر میکنند و استان از نظر مکان اقامتی با مشکل مواجه میشود. بنابراین نیاز است که امکانات اقامتی برای منطقه تامین شود. ضرورت احداث اقامتگاه به گونهای است که هیچ گونه تاخیر در احداث هتل و تامین مکانهای اقامتی قابل پذیرش نیست. محمدی وظیفه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان را به منظور تامین مکان اقامتی مسافران و گردشگران همکاری با سرمایهگذاران بخش خصوصی بیان کرد و ایجاد وقفه در کار سرمایهگذاران را عاملی در بروز مشکلات حاد در صنعت گردشگری برشمرد و اعلام کرد: سازمان درصدد است با همکاری بخش خصوصی سریعا در کمترین زمان ممکن هتل را احداث کند و به بهرهبرداری برساند. به همین خاطر با توجه به رفع موانع مختلف و با توجه به این که محدوده تاریخی شوش گسترش نخواهد یافت و احداث این هتل مشکلی برای محدوده تاریخی ایجاد نخواهد کرد عملیات اجرای هتل لاله آغاز خواهد شد.
شروع به ساخت هتل لاله شوش نادیده گرفتن مصوبه هیات وزیران
اظهار نظر رییس سازمان میراث فرهنگی خوزستان مبنی بر اصرار برای آغاز به ساخت هتل لاله شوش که بر روی یک محوطه باستانی قرار خواهد گرفت و پیش تر به منظور پی سازی تخریب شده است به دلیل بی توجهی به اعتراض دوستداران میراث فرهنگی و افکار عمومی و لحاظ نکردن بخشنامه های دولتی قطعا واکنش های شدیدی را به همراه خواهد داشت. سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان با اعلام این مطلب گفت: سال جاری پس از کلنگ زنی زمین هتل لاله شوش که با اعتراض دوستداران میراث فرهنگی و خبرنگاران این حوزه همراه بود ، رحیم مشایی رییس سازمان میراث فرهنگی کشور اعلام نمود که من نمی دانستم محوطه مورد نظر برای ساخت باستانی است که قطعا پس از بررسی این موضوع با رییس و کارشناسان مربوطه در سازمان میراث فرهنگی خوزستان برخورد می کنم. در حالی که رحیم مشایی به خوبی می داند که بر اساس بررسی های جدید انجام شده توسط تیم تعیین حریم شوش ، بررسی این شهر باستانی از 400 هکتاری که در سال 1367 به صورت ضرب العجلی انجام شد اینبار با فرصت کافی به 1200 هکتار افزایش یافته است که مراحل ثبت خود را می گذراند. اظهار نظر صادق محمدی مبنی بر اینکه محدوده تاریخی شوش که همان تعیین حریم باشد افزایش نخواهد یافت و مصوب نمی شود به هیچ وجه در صلاحیت و حوزه اختیار ایشان و سازمان میراث فرهنگی استان نیست و بر عهده پژوهشکده باستان شناسی و سازمان میراث فرهنگی کشور است. بیان این سخنان از سوی صادق محمدی حیف و میل کردن میلیون ها تومان هزینه صرف شده، صدها ساعت زمان فعالیت علمی انجام شده و نادیده گرفتن تحقیقات کارشناسانی است که برای سازمان میراث فرهنگی کار کرده اند.متاسفانه در شوش به دلیل نبود یک همت جمعی برای مبارزه با تخریب و تعرض های انجام شده به محوطه ها و آثار تاریخی هر از گاهی شاهد نادیده گرفتن قوانین حفاظتی از آثار و محوطه ها از سوی دستگاههای دولتی به عنوان یکی از مخربین به میراث بشری و طبیعی هستیم .ایشان باید به خوبی بدانند که طبق مصوبه هیات وزیران هر دستگاه دولتی و خصوصی در مرحله امکان سنجی و مکان یابی باید مطالعه فرهنگی و تاریخی داشته باشد که همواره می بینیم این اعمال نظر برای دیگر سازمانها از الزامی می شود اما از سوی خود سازمان میراث فرهنگی به عنوان مجری این بخشنامه این الزام نادیده گرفته می شود چرا که تعین حریم شوش به طور کامل انجام گرفته است اما آستانه تحمل سازمان میراث فرهنگی خوزستان به قدری پایین است که نمی تواند صبر کند تا این تعین حریم به ثبت برسد.
16 سکه باستانی در استان خوزستان کشف شد
16 سکه باستانی از یک قاچاقچی اشیاء باستانی که قصد خروج از کشور را داشت در فرودگاه آبادان کشف و ضبط شد.از میان این تعداد سکه یافت شده 15 سکه الیمایی و 1 سکه متعلق به دوره ساسانی است.16 سکه باستانی در فرودگاه آبادان از یک قاچاقچی که قصد خروج از کشور را داشت گرفته شد.» به گفته وی فرودگاه آبادان تنها دو پرواز خارجی به کویت و دوبی دارد و احتمالا قاچاقچی دستگیر شده قصد فرار به یکی از این دو کشور نامبرده را داشته است. از میان 16 سکه یافت شده 15 سکه الیمایی و 1 سکه ساسانی است. این سکه ها همچنان در اداره میراث فرهنگی آبادان است و هنوز تحویل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان داده نشده است. فرهنگ الیمایی از جمله فرهنگ های منطقه ای خوزستان است که پس از فرهنگ ایلامی در منطقه شکل می گیرد. الیمایی ها از جمله اقوام ملوک الطوایفی دوره اشکانیان بودند که در استان خوزستان برای مدتی زیستند.
باتلاقی از فاضلاب شهری سازههای آبی شوشتر را احاطه کرده است
در سازههای آبی شوشتر در حالی مسیر ثبت جهانی را میپیماید که کاهش توجه مسئولان شهر شوشتر باعث شده تا فضای مربوط به این اثر به شکل ناشایستی دیده شود. در حال حاضر چندین لوله فاضلاب به رودخانه منتهی به سازههای آبی شوشتر میریزد و همچنین زبالهها نیز در محل ورود آب رودخانه به داخل سازهها راکد مانده و بو گرفته اند. حالی که تلاش میشود سازههای آبی شوشتر در فهرست میراث جهانی به ثبت برسد، طی چند ماه گذشته دوباره توجه مسئولان شهری نسبت به تغییر وضعیت فعلی این اثر ساسانی کاهش یافته و همچنان مباحثی از قبیل فاضلاب شهری بزرگترین معضل این اثر است.
به گزارش CHN معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پس از مشاهده تازهترین عکسهای گرفته شده از وضعیت سازههای آبی شوشتر اعلام کرد که به نظر میرسد توجه مسئولان شهری به وضعیت سازههای آبی شوشتر که قرار است در فهرست میراث جهانی به ثبت برسد کم شده است."فریبرز دولت آبادی" همچنین به CHN گفت: «برای ثبت جهانی سازه های آبی شوشتر لازم بود یک سری اقدامات اضطراری انجام بگیرد. این اقدامات شامل نگهداری اضطراری اثر و تغییراتی در فضای شهری بود که باید رخ می داد. این تغییرات شهری در جهت هماهنگی فضای شهری با این اثر است. بر این اساس طی جلساتی که با شورای شهر و شهرداری شوشتر داشتیم جدول برنامه ریزی تهیه شد که زمانبندی خاصی داشت و به زمان بازدید ارزیابان مرکز میراث جهانی از این اثر مربوط میشد.»
وی درباره مشکلات ثبت جهانی سازه های آبی شوشتر به CHN گفت: «پس از کاندیدا شدن محوطه سازههای آبی شوشتر برای فهرست میراث جهانی با دو موضوع مواجه شدیم. یکی ارزش های فوق العاده سازه های آبی شوشوتر و دیگری مدیریت وضع فعلی این سازه ها بود.»وی در ادامه گفت: «ما بر اساس مطالعات انجام گرفته پلان مدیریتی برای سازههای آبی شوشوتر در نظر گرفتیم که این پلان مدیریتی مورد وفاق مجموعه مدیریت شهری بود. این پلان مدیریتی شامل عرصه، حریم و ضوابط و همچنین اتفاقاتی است که در مرمت و حفاظت سازههای آبی شوشتر باید رخ بدهد.»به گفته وی برخی مشکلات شوشتر ساختاری است. دولت آبادی گفت: «برای مثال انتظار نداریم موضوع فاضلاب یک شبه حل شود. ما برای این کار نیاز به یک برنامه زمان بندی طولانی مدت داریم که اکنون در پی آن هستیم و ملاحظاتی نیز از طریق استانداری خوزستان در این باره صورت گرفته است.»
مرمت نادرست و نامتناسب حمام بکان و قدمگاه امام رضا(ع)
مسؤول انجمن دوستداران میراث فرهنگی بهبهان از مرمت نادرست و نامتناسب بنای تاریخی قدمگاه امام رضا (ع) خبر داد. دولتی مختاران اظهار کرد: متاسفانه مرمت این بنا در بافت تخریب شده صورت نمیگیرد بلکه وسط بنا دیواری کشیده شده که بخش تخریب شده را پوشانده است. در کل، تعمیرات انجام شده با بافت قدیمی بنا متناسب نیست. وی افزود: پلکان سنتی این بنا ساخته شده از قلوه سنگهای رودخانهای بود که در حال حاضر با سنگهای معدنی چکش خورده مرمت میشود و با ترکیب بافت کلی بنا مناسبت ندارد. مختاران گفت: همچنین سنگ فرشهای قدیمی را از صحن قدمگاه بیرون آوردند. این در حالی است که خود آنها دارای قدمت و ارزش تاریخی هستند. این گونه مرمت نامتناسب در خصوص حمام بکان نیز اتفاق افتاده است. مسؤول انجمن دوستداران میراث فرهنگی بهبهان بیان کرد: تقاضا داریم که اگر بنا است مرمتی صورت گیرد، به بافت قدیمی بناهای تاریخی لطمهای وارد نشود تا دست نخورده به نسل آینده منتقل شوند.
حفاری های غیر مجاز در شوش منجر به کشف یک گور شد
در پی حفاری های غیر مجاز در شهر صنعتگران شوش بقایای یک گور اشکانی مشاهده شد.سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان گفت: شنیده های ما حاکی از آن است که یگان حافظت اداره میراث فرهنگی شوش پیش از حضور پایگاه میراث فرهنگی با حضور در محل اقدام به پر کردن حفره بزرگی نموده که ظاهرا توسط حفاران غیر مجاز ایجاد شده است. در این خصوص هیچ کس حاضر به ارائه اطلاعاتی نیست و اظهار نظرها حاکی از آن است که عاملین این حفاری غیر مجاز دستگیر شده اند.پیشتر نیز حفاری های غیر مجاز و تخریب به پایه ستون های کاخ آپادانا باعث گردید صدمات جبران ناپذیری به این محوطه ها وارد آید.
تناقض گویی سازمان میراث فرهنگی خوزستان در محدوده باستانی زرگان اهواز چه توجیهی دارد؟
از سال گذشته که قطعی شدن احداث نیروگاه زرگان در اهواز مطرح گشت تا به امروز دوستداران میراث فرهنگی علی رغم تاکید و اعلام نظر خود مبنی بر احداث این نیروگاه بر روی یک محوطه باستانی ، سر انجام سازمان میراث فرهنگی خوزستان در دی ماه مجوز احداث این نیروگاه را صادر نمود. سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان با بیان این مطلب گفت: سازمان میراث فرهنگی خوزستان علی رغم اینکه پیش تر در اظهار نظرهای کتبی خود که بر گرفته از نظریات کارشناسی ، کارشناسان این سازمان بوده است بارها بر باستانی بودن این محوطه از دوره اشکانی تا اسلامی تاکید ورزیده اما متاسفانه در یک چرخش 180 درجه یی به یک باره همراه با تناقض گویی ها اعلام می نماید که این محوطه باستانی نیست. برخورداری انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان از اسناد و مدارک بدست آمده بر تناقض گویی های سازمان صحه می گذارد. ما با اعتقاد بر اینکه پژوهشکده باستان شناسی سازمان عجولانه عمل کرده و تنها با انجام 10 روز کاوش و گمانه زنی چهار نقطه که عمق 2 تا از آنها پنجاه سانتی متر بیشتر نیست نتیجه گرفتند که سازه مکشوفه مربوط به دوره پهلوی و فاقد ارزش تاریخی است و محوطه باستانی محدود به همین سازه فاقد ارزش کشف شده می باشد. سازمان میراث فرهنگی در اقدام عجولانه دیگری نیز تصمیم گرفته که مجوز شروع احداث نیروگاه زرگان را صادر نماید. ما به دلیل تنویر افکار عمومی و رفع ابهاماتی که در مورد محوطه باستانی پشت نیروگاه زرگان وجود دارد از ریاست پژوهشکده باستان شناسی سئوالاتی داریم که ایشان باید به طور شفاف به آنها پاسخگو باشد. خبرگزاری ایسنا خوزستان با انتشار عکسی از وجود آثار تاریخی در گمانه یی موسوم به zc خبر داده است در حالیکه مسئولان سازمان میراث فرهنگی و هیات کاوش مکررا در کلیه مصاحبه ها و خبررسانی های خود تنها از وجود یک سازه خبر داده اند ، لیکن با عکس منتشره مشخص گردید که علاوه بر سازه مکشوفه در گمانه za که در گزارش نهایی ارائه شده به سازمان بر روی نقشه مشخص گردیده سازه دیگری وجود دارد که آقای فاضلی نشلی یک بار گمانه za را مربوط به دوره پهلوی و بار دیگردیگر آن را فاقد ارزش تاریخی اعلام نموده است. با این حال مشخص می گردد که سازه دومی نیز وجود دارد. حال این سوال پیش می آید که چرا سازه دوم ( گمانه zc ) از دید افکار عمومی پنهان نگهداشته شده است. چرا سازه دوم در گزارش نهایی ارائه شده به سازمان مشخص و اعلام نگردیده و به واقع این سازه دوم در کجای محوطه قرار دارد و به چه سرنوشتی دچار گردیده است.
کارشناسان برای تشخیص قدمت سازههای یافت شده در محوطه زرگان همکاری کنند
اما انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان برای تشخیص قدمت سازه های یافت شده فراخوانی ارائه داده است مبنی بر اینکه در محوطه پشت نیروگاه زرگان و در داخل منطقه احداث نیروگاه دوم زرگان سازهای تاریخی کشف گردیده که درباره چیستی و قدمت آن اختلاف نظر زیادی وجود دارد. انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان از کلیه باستانشناسان و متخصصان دعوت به عمل میآید که با پاسخگویی به این پرسشها که سازه مربوط به چه دورانی است؟ و سازه مکشوفه چیست؟ ضمن روشن نمودن بخشی از تاریخ باشکوه ایران بزرگ جایزه نفیسی دریافت کنند. که باید درباره مشخصات سازه گفت: سازه یافت شده مستطیلی شکل، با جهت شمالی ـ جنوبی و به طول تقریبی 2 متر و عرض 50 سانتیمتر و عمق 70 سانتیمتر میباشد. این سازه دارای فونداسیون (پی) سنگی و آجر چینی روی آن میباشد. ابعاد آجرها ما بین 20*20 و 25*25 متغیر بوده و به طور نامنظم و مخلوط کنار هم چیده شدهاند. ملات مابین آجرها ترکیبی از گچ و خاکستر بوده که در صورت لمس کردن سریعا تبدیل به پودر میشود. همچنین یک تنبوشه از سمت شمال سازه وارد آن میشود.
آیا شوش در زمان " داریوش" و "دانیال نبی" شکوه و عظمت نداشت
اداره اوقاف یا هیات امنا دانیال نبی (ع ) نام داریوش را در شعری که بر روی ضریح این پیامبر بزرگ مزین بوده است را محو کرده اند. این اقدام از طرف هر کس که انجام شده باشد را نمی توان توجیه نمود چرا که در این شعر به شکوه و عظمت شوش در دوره داریوش اشاره شده است. وی با اشاره به این اقدام غیر قابل توجیه که ممکن است توسط هر مقام مسئولی صورت گرفته باشد را اقدامی سخیف و در جهت کورنگ کردن ارزش های ملی عنوان کرد و افزود: چنین اقداماتی نه تنها شخصیت بزرگی همچون دانیال نبی را که ادیان مختلف به آن احترام می گذارند را بر تر نمی کند بلکله شان چنین شخصیتی را کاهش می دهد.
انتقاد به تخریب "چغا تپه" گتوند
پراکندگی محوطه ها و آثار تاریخی شهر گتوند و همچنین مشاهده تعداد بسیار زیادی از از انواع سفال ها بر روی محوطه ها حاکی از قدمت چند هزار ساله به خصوص از دوره ایلام دارد.گزارش های تنی چند از باستان شناسان و محققان حاکی از آن است که گتوند در دوره ایلامی ها یکی از شهرهای بزرگ و مهم بوده که به گفته گریشمن " هیدالو" نام داشته است.این تپه مورد بی توجهی سازمان میراث فرهنگی قرار گرفته است. علی رغم مکاتبات چند باره اداره میراث فرهنگی شوشتر برای بررسی باستان شناسی در این محل اما سازمان میراث فرهنگی کشور نسبت به صدور مجوز کاوش های باستان شناسی بی توجه ای می کند.در نتیجه این بی توجه ای بر روی این تپه آثار حفاری های متعددی قابل مشاهده است. ساخت و سازهای صورت گرفته شده و تسطیح بخش شمالی آن تپه برای ساخت پارک از جمله آسیب های وارده به این تپه است.
شهر باستانی ایوان کرخه همچنان تخریب میشود
در نتیجه اخذ 100 هکتار از اراضی محوطه باستانی ایوان کرخه واقع در 25 کیلومتری شمال غرب شوش توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول به عنوان مزرعه تحقیقات کشاورزی تاکنون 25 درصد محوطه باستانی نابود گردیده است. بنا بر شواهد موجود سالها است که دانشگاه آزاد دزفول اقدام به تعرض به اراضی محوطه باستانی ایوان کرخه از اداره منابع طبیعی جهت استفاده به عنوان مزرعه آموزشی کرده و شروع به عملیات کشت و زرع نموده است. حدود 25/0 درصد این محوطه تاریخی به کلی نابود شده و تخریب کماکان در محوطه ادامه دارد. این در حالی استکه وجود جاده آسفالته که از میان محوطه میگذرد تعرض به محوطه و روند تخریب را ساده کرده است. با توجه به این که محوطه باستانی ایوان کرخه یکی از شهرهای مهم امپراتوری باستانی بوده و به سبک رومی ساخته شده که در سال 1313تحت شماره 47 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده که در صورت ادامه دخل و تصرفات دانشگاه آزاد موجب نابودی این محوطه میگردد.
شاید اینجا شهر رام اردشیر باشد؟
بر اثر عبور یک خط لوله در یکی از محوطه های باستانی رامشیر یک محوطه عظیم باستانی کشف شد. به منظور عبورخط لوله برای پروژه یی صنعتی از یک محوطه باستانی در رامشیر یک محوطه عظیم باستانی مشاهده شد.پس از اینکه مجریان یک پروژه بزرگ صنعتی از سازمان میراث فرهنگی استعلام کردند تا در خصوص این محوطه اعلام نظر کنند یکی از کارشناسان این اداره با حضور در محوطه و بررسی سطحی آن اقدام به صدور مجوز ساخت این واحد صنعتی نمود. اجرای پروژه از چندی پیش آغاز گشته است و بیل میکانیکی و لودرها غافل از اینکه این محوطه باستانی نیست اقدام به تخریب محوطه نموده اند. این تخریب باعث گشته تا آثاری از دوره ایلامی تا ساسانی در آن مشاهده شود. بررسی های تاریخی از محل مورد نظر و نزدیکی با دیگر محوطه های باستانی احتمال وجود شهر رام اردشیر را در این محل می دهد. این محوطه که در مجاورت رودخانه جراحی قرار دارد بیش از 20 هکتار مساحت دارد.سازمان میراث فرهنگی اگرچه مجوز احداث این مجتمع صنعتی را صادر کرده اما در صدد است تا با اعلام شکایت به مراجع قضایی و تا زمان دست یافتن به یافته های جدید مانع از ساخت پروژه و جلوگیری از تخریب این محوطه باستانی شود. منطقه شرق خوزستان به لحاظ تاریخی بسیار غنی است و عدم انجام کاوش های باستان شناسی گسترده در طول دهه های اخیر باعث گشته تا محوطه های باستانی مورد نظر ناشناخته باقی بماند. به همین دلیل است که هر بار با شروع یک پروژه عمرانی یک محوطه باستانی از دل زمین بیرون می آید. چندی پیش نیز در نتیجه گود برداری در یک محوطه باستانی دیگر بقایای یک محوطه اشکانی نمایان شد. در رامشیر محوطه های باستانی فراوانی همچون ابوالعمه،چم اسحاق، چم صبی، چی منیع، تل اسود، ام صخر،و... وجود دارد.
کبوتر دره ، سکونت گاهی برای بشر در ایران باستان
سکونت گاه سنگی موسوم به "کبوتر دره" در شوشتر تصویر زنده یی از سکونت انسان را در پیش روی دوستداران به تاریخ و میراث فرهنگی می گشاید. این محوطه سنگی دستکند در زیر اراضی و تپه های تیپ 45 تکاور ارتش و در جوار رودخانه شطیط قرار دارد و به نظر می رسد مربوط به پیش از تاریخ باشد. طبق گفته آگاهان این محوطه در ایران باستان محل زندگی اسکان بشر بوده و برای تقسیم آب از آن استفاده می شده است.در همین محوطه سنگی ، چاهی دستکند در دل تخته سنگ ها قرار دارد. وجود 4 گور دخمه در دل کوهی سنگی مشرف کبوتر دره ، به این سازه آبی دستکند جلوه دیگری داده است. کبوتر دره و گوردخمه های آن تاکنون به ثبت در فهرست آثار ملی نرسیده است. اما گفته می شود در بررسی شناسایی آثار نام و مشخصات گوردخمه ها برای ثبت در فهرست آثار ملی انجام شده است. در حالی که کارشناسان باستان شناس اداره میراث فرهنگی شوشتر اطلاعات اندکی از این محوطه دارند اما کارشناسان سازمان در مرکز استان حتی نام این محوطه را هم نشنیده اند به همین دلیل پس از گزارش به آنان قول داده اند که برای بررسی و ثبت آن اقدام نمایند. با اینکه در شوشتر بیش از 250 اثر و محوطه به ثبت در فهرست آثار ملی رسیده و سازه های آبی آن در انتظار ثبت در فهرست محوطه های جهانی است اما آثار و محوطه های ناشناخته فراوانی دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد.
نجات " پل نگین " در گرو ثبت آن است
رییس انجمن دوستداران میراث فرهنگی مسجدسلیمان گفت: ما در تلاش برای ثبت ملی پل نگین در فهرست آثار ملی کشور هستیم چون تا ثبت نشود نمیتوان امیدی به رهایی از بیتوجهیهای مسؤولان و سهلانگاری نسبت به این اثر تاریخی داشت. فرید کاوش با ابراز تاسف از زده شدن پایههای پل جدید در کنار پل نگین و ادامه روند احداث جاده در آن مسیر بدون در نظر گرفتن حریم محوطه پل در گفت و گو با ایسنا در خوزستان بیان کرد: با نامهنگاری با اداره میراث فرهنگی و فرمانداری شهرستان اندیکا خواهان تعیین مشاور برای تعیین حریم و محدوده پل و تلاش برای ثبت ملی آن هستیم. او خاطرنشان کرد: احداث این جاده در کنار پل تاریخی نگین با ایجاد ارتعاشات در نتیجه عبور و مرور ماشینهای سنگین میتواند به مرور آسیبهای جبرانناپذیری را به آن وارد کند.انجمن دوستداران میراث فرهنگی مسجدسلیمان تمام تلاش خود را برای جلوگیری از فعالیت اداره راه و ترابری و ساخت و ساز در کنار پل نگین به کار گرفت اما به رغم همه انتظاری که از استانداری و سازمان میراث فرهنگی داشت هیچ نتیجهای حاصل نکرد و کاری انجام نشد.او یادآور شد: این پل تاریخی مربوط به دوره اشکانی و حدود 2200 سال قدمت دارد اما متاسفانه از نظر ثبت ملی مورد بیمهری و بیتوجهی مسؤولان قرار گرفته است. امیدواریم در آینده مسؤولان نگاه بهتری نسبت به آثار تاریخی داشته باشند.
خانه فروغ فرخزاد در اهواز تخریب شد
بالکن مهدیان اهواز که مدتی خانه فروغ فرخزاد و همسرش پرویز شاپور بوده تخریب شد. این بنای تاریخی که متعلقبه دوران پهلوی اول است سال 1381 در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده اما در تعطیلات هفته گذشته به طورکامل تخریب شده است. این بنا که سال ها محل اقامت خارجی های مقیم اهواز بوده متعلق به شخصی به نام دهدشتی بوده که بعدها توسط مهدیان خریداری شده است. این بالکن که به مخروبه ای تبدیل شده مدتی انبار مغازه هایی بود که زیر بالکن قرار داشتند. این مغازه های قدیمی الان به فروشگاه لوازم یدکی اتومبیل تبدیل شده اند. مالکاین بنای تاریخی از مدت ها پیش سعی کرده با رها کردن بنا و حالا با تخریب یکباره آن، بنای نوسازی در حاشیه خیابان اصلی قرار گیرد. صادق محمدی، رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان خوزستان از تخریب این بنای ثبت شده اظهار بی اطلاعی می کند. حدود سه ماه پیش بخشی از این بنا با همکاری مالک بنا توسط شهرداری تخریب شد. این تخریب به بهانه خطرساز بودن وضعیت استقامت بالکن بود.
محوطه باستانی سنگ کارگر شوشتر تخریب شد
محوطه باستانی سنگ کارگر که متعلق به دوره ایلامی است و به شماره 8359 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده بود توسط قاچاقچیان و مخربین آثار ملی در شوشتر تخریب شد. محوطه سنگ کارگر و یا به قول محلی ها برد کارگر در پی عدم مراقبت دائمی نیروهای یگان حفاظت اداره میراث فرهنگی شوشتر از سوی مخربین آثار ملی تخریب گشت تا بار دیگر سازمان میراث فرهنگی به کم کاری در حفاظت از سرمایهای بشری که متعلق به همه نسل ها است متهم شود. این محوطه باستانی که یک معبد نیز در آن قرار دارد در سال 1381 توسط دکتر علی زاده و بعدها توسط آقای مقدم بررسی شناسایی گردید و با توجه به مشاهده آجرها ، کتیبه ها و سنگ نگاره های متعددمشخص شد که این محوطه متعلق به اونتاش گال پادشاه ایلامی است. وی بیان کرد: اگر چه بر روی این محوطه کشت انجام می شود اما بسیاری از آجرها ، کتیبه ها و سنگ نگاره ها نیز از سوی افراد سودجو به سرقت رفته است.
با تلاش تاریانا گنجینه منحصر به فرد تنگ بتا معرفی می شود
آثار در خطر گزارش تصویری تنگ بتا در اندیکا برخوردار از 12 سنگ نگاره بزرگ است که به دلیل بی توجهی سازمان میراث فرهنگی خوزستان به ثبت نرسیده است.این اثر منحصر به فرد در اندیکا قرار دارد و دارای پنج کتبیه به خط ایلیمایی با مضمون ستایش و نیایش رب النوع ها و نفرین به معترضان است.شناسایی این نقش برجسته ها توسط دوست عزیزمان ایوب سلطانی از باستان شناسان اندیکایی که به انجمن تاریانا اطلاع داد صورت گرفت. این اثر دارای 12 نقش برجسته با پیکره های انسانی است که قاچاقچیان 2 پیکره مهم آن را در منتهای علیه آثار را با پتک به طمع وجود اشیاء قیمتی در زیر نقش برجسته ها خرد کرده اند.
منبع : تاریانا